Şok ve Bayılmada İlkyardım
ŞOK
Çeşitli sebeplere bağlı olarak kan dolaşımının giderek azalması ve kaybolmasına şok denir.
Şokun Sebepleri:
- Ani korku ve heyecan
- Aşırı kanama
- Ağır yaralanmalar
- Geniş ve derin yanıklar
- Aşırı kusma ve ishal
- Sıvı kaybı
- Aşırı terleme
- Şiddetli ağrı
Şokun Belirtileri:
- Vücut ısısının düşmesi ve titreme
- Solunum ve nabız sayısının artması
- Solunum ve nabız zor hissedilir (zayıflar)
- Bulantı ve kusma
- Huzursuzluk ve endişe
- Susama hissi, soğuk ve nemli deri.
İlkyardım:
- Soluk yolu açıklığı sağlanır.
- Solunumu durmuşsa suni solunum yapılır.
- Sıkı elbiseler gevşetilir.
- Vücut ısısını korunur, kazazede sıcak tutulur.
- Şoka girenlere şok pozisyonu verilir.
Şok Pozisyonu:
- Kazazede düz ve sert bir yerde sırt üstü yatırılır.
- Ayaklar yukarıya kaldırılır, üstü örtülür, baş yana çevrilir.
- Üstünü örtmekle vücut sıcaklığı korunur, başını yana çevirmekle dilin solunum yolunu tıkaması ve kusma olursa akciğerlere kaçması önlenmiş olur.
- Kesinlikle yiyecek ve içecek verilmemelidir.
BAYILMA
Kan dolaşımının yetersizliği nedeniyle beyne giden oksijen miktarının azalması sonucu geçici olarak oluşan bilinç kaybına denir.
Bayılma Sebepleri:
o Ani damar genişlemesi,
o Beyne giden kan miktarının azalması,
o Kan şekerinin düşmesi,
o Açlık, -Kan basıncının düşmesi,
o Beklenmedik bir olay veya herhangi bir şeyle karşılaşma,
o Aşırı sevinç ya da üzüntü,
o Uzun süre havasız ve kapalı ortamda bulunma vb. olabilir.
Bayılma Belirtileri:
o Ciltte soğuk terleme, nemli deri,
o Bulantı, kusma,
o Ani oluşan bilinç kaybı ve yere düşme,
o Dolaşımın zayıflaması,
o Zayıf nabız,
o Yüzde sararma,
o Vücut ısısının düşmesi,
o Bayılma sırasında hareket sisteminin faaliyeti durur.
İlkyardım:
o Kişiye şok pozisyonu uygulanır,
o Açık serin havaya alınır,
o Giysileri gevşetilir,
o Kişi kendine geldikten sonra oturtulmalı ve gerekiyorsa sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir.
KOMA
Hastanın çevreyi tanımayacak kadar algılama özelliğinin kaybolmasına denir.
Komanın Sebepleri:
o Baş yaralanmaları,
o Yüksek ateş,
o Zehirlenmeler,
o Şiddetli kanamalara bağlı şok,
o Beyin damarlarında tıkanıklık,
o Beyin zarı iltihabı.
Komanın Belirtileri
o Derin uyku hali,
o Uyarılara cevap vermemek,
o Genel olarak refleksler kaybolmuştur.
İlkyardım:
o Soluk yolu açıklığı sağlanır.
o Solunumu durmuşsa suni solunum yapılır.
o Sıkı elbiseler gevşetilir.
o Yan yatış pozisyonu veya yüz üstü pozisyon (koma pozisyonu) verilir.
o Kazazedeye sıvı gıdalar ağızdan verilmez.
